Świeża papryka chili
Spis treści
HISTORIA
Świeża papryka chili (Capsicum anuum) została odkryta i przywieziona do Europy przez Krzysztofa Kolumba z Karaibów. Niektóre źródła wskazują jednak, że już 5000 lat p.n.e. Używali ich Aztekowie i Majowie i że jest to jedna z pierwszych roślin, która była uprawiana przez człowieka w Peru. Dzisiaj poza Meksykiem, największe jej plantacje znajdują się w Chinach, Hiszpanii, Nigerii i Turcji. Z botanicznego punktu widzenia jest ona owocem. Należy do roślin psiankowatych.
ODMIANY
Świeża papryka chili występuje w wielu odmianach o różnych poziomach ostrości (skala Scoville’a SHU „Scoville heat units”) – OD 0 do ponad 30 000, choć w ostatnich latach wyhodowano odmiany, które przekraczają znacznie ten poziom. Najpopularniejsze gatunki to: pepperoni, jalapeno, habanero, kajeńska (zwana pieprzem kajeńskim), naga Jolokia, trinidad Scorpion Buch T. Ta ostatnia uznawana jest za najostrzejszą papryczkę świata o 1 463 700 jednostkach SHU. Dla porównania, jalapeno ma 3500 – 8000 SHU.
SMAK I WARTOŚCI ODŻYWCZE
W nasionach i na wewnętrznej błonie świeża papryka chili zawiera kapsaicynę. Jest to alkaloid odpowiadający za uczucie pieczenia, gorąca poprzez wpływ na odpowiednie receptory. Jej zawartość proporcjonalnie determinuje ostrość rośliny, która ją zawiera. Dzięki niej świeża papryka chili kojarzy się z ostrym, wyrazistym smakiem.
Oprócz tego, kapsaicyna ma bardzo wszechstronne, zróżnicowane działanie na organizm człowieka. Jedne z ważniejszych właściwości to działanie przeciwbólowe, antyoksydacyjne, detoksykujące i odchudzające. Ma ona ogromny wpływ na metabolizm i termoregulację, bezpośrednio „podkręca” katabolizm tłuszczu w adipocytach. Występuje jako składnik leków przeciwbólowych, a także do zewnętrznego stosowania w maściach rozgrzewających. Co więcej, pobudza komórki nowotworowe do autofagii, oraz hamuje rozwój niektórych nowotworów. Działa hamująco na rozwój mikrobów takich jak helicobacter pylori, salmonella typhimurium, escherichia coli i grzybów wywołujących kandydozę. W związku z powyższym, działa protekcyjnie na układ pokarmowy.
ZASTOSOWANIE W KUCHNI
Świeża papryka chili sprawdza się w wielu potrawach, nadaje im oczywiście ostrości i wyrazistości. Co ciekawe, szczypta chili dodana do kawy może przyspieszyć metabolizm nawet do 25%. Chili często dodaje się również do deserów czekoladowych, uwydatnia to smak i aromat czekolady. Ponadto bardzo często używa się jej w daniach kuchni meksykańskiej, indyjskiej, węgierskiej, afrykańskiej. Ale tak naprawdę każdy może dodać do swojego dania tą przyprawę, odpowiednio do pożądanego poziomu ostrości. Tutaj trzeba rozsądnie do tego podejść, gdyż zbyt duża ilość może zepsuć lub całkiem wyeliminować smak potrawy, a my możemy nabawić się nieprzyjemnych podrażnień, oparzeń lub w skrajnych przypadkach innych poważnych dolegliwości.
CIEKAWOSTKI
Nie każdy wie, że moc papryczki nie zależy od jej wielkości. Okazuje się, że mniejsze owoce są bardziej ostre od większych okazów. Z kolei te, które mają bardziej zaokrąglone czubki są łagodniejsze. Słona woda jeszcze bardziej zmniejsza ich ostrość. Kiedy jednak przesadzimy z ich mocą nie popijajmy ich wodą – to tylko spotęguje jej działanie. Jeśli chcemy je zneutralizować, należy użyć tłustego mleka, alkoholu lub np. zjeść lody. Wynika to z tego, że kapsaicyna rozpuszcza się w alkoholu i tłuszczach, a nie w wodzie.
Wartości odżywcze dla 100g
Nazwa | Ilość |
Wartość energetyczna (kcal) | 40 |
Woda | 88,02 g |
Tłuszcz | 0,44 g |
Białko | 1,87 g |
Popiół | 0,87 |
Weglowodany | 8,81 g |
Błonnik | 1,5 g |
Cukry | 5,3 g |
Kwasy tłuszczowe nasycone | 0,042 g |
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone | 0,239 g |
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone | 0,024 g |
Cholesterol | 0 mg |
Sód | 9 mg |
Cynk | 0,26 mg |
Miedź | 0,129 mg |
Magnes | 0,187 mg |
Selen | 0,5 µg |
Potas | 322 mg |
Magnez | 23 mg |
Fosfor | 43 mg |
β-Karoten | 534 mg |
α-kartoen | 36 mg |
Witamina A | 48 IU |
Wapń | 14 mg |
Żelazo | 1,03 mg |
Witamina D | 0 IU |
Witamina B1 (Tiamina) | 0,072 mg |
Witamina B2 (Ryboflawina) | 0,086 mg |
Witamina B3 (Niacyna) | 1,244 mg |
Witamina B4 (Cholina) | 10,9 mg |
Witamina B5 (Niacyna) | 0,201 mg |
Witamina B6 | 0,506 mg |
Witamina B9(Kwas foliowy) | 23 µg |
Witamina B12 | 0 µg |
Witamina C | 143,7 mg |
Witamina K | 14 µg |