Ziemniaki
Spis treści
Trochę historii
Ziemniaki dotarły do Europy dzięki Hiszpanom pod koniec XVI wieku, a w Polsce pojawiły się dopiero w XIX wieku za sprawą króla Jana III Sobieskiego. Obecnie ziemniaki są hodowane jest na masową skalę, jest to jedna z najpopularniejszych roślin uprawnych, zwłaszcza w Europie Środkowej i Wschodniej. Istnieje ponad 1000 gatunków i ponad 5000 odmian tej rośliny. Różnią się one kolorem, kształtem, smakiem, zapachem czy strukturą.
Skrobia
Ziemniaki, wbrew powszechnej opinii, są bardzo pożywnym i wartościowym warzywem. W 100 g zawierają ok. 80 kcal. Są bogatym źródłem węglowodanów – głównie skrobi, w zależności od odmiany 11 do 18 g na 100 g ziemniaka. Obróbka termiczna ziemniaka powoduje, że skrobia staje się ona całkowicie strawna i przyswajana. Jeżeli natomiast schłodzimy ugotowanego ziemniaka, ulega ona procesowi retrogradacji i powstaje tzw. skrobia oporna. Ma to znaczenie przy procesie trawienia – jej produkty nie są przyswajalne w jelicie cienkim, lub po prostu wcale nie ulegnie ona strawieniu. Dlatego jedzenie ugotowanych, schłodzonych ziemniaków zalecane jest osobom, którym zależy na diecie opartej na niskim indeksie glikemicznym.
Witaminy i minerały
Ziemniaki są skarbnicą witamin i minerałów. Zawierają duże ilości witaminy C, B6,, a także potasu (najwięcej spośród wszystkich warzyw), żelaza, magnezu miedzi, fosforu. Potas ma istotne znaczenie przy regulacji pracy serca, obniża ciśnienie tętnicze. Efekt ten wzmagają również występujące w ziemniakach kukoaminy. Fitoskładniki, jak karotenoidy, flawonoidy czy kwas kawowy, znajdujące się w ziemniakach, odgrywają kluczową rolę przy wspomaganiu wzroku, procesach krzepnięcia krwi, redukcji stresu oraz wspomagają układ odpornościowy i antyoksydacyjny. Błonnik wspiera układ trawienny i skutecznie pomaga przy problemach takich jak biegunki, zaparcia czy zgaga.
Przygotowywanie ziemniaków
Musimy oczywiście pamiętać, że nie powinno się jeść surowych ziemniaków. Bulwy, które zaczęły już kiełkować lub mają zielony miąższ zawierają w sobie silne toksyny: solaninę i chacoinę. Dlatego przed zjedzeniem, powinno się poddać je odpowiedniej obróbce termicznej. Najzdrowsze będą gotowane na parze, dzięki temu zachowają najwięcej wartości odżywczych i będą najmniej tuczące. Ponieważ najwięcej witamin znajduje się w skórce i zaraz pod nią, ziemniaki możemy gotować w „mundurkach” po ich dokładnym umyciu. Bombą kaloryczną może okazać się smażenie w głębokim tłuszczu w postaci frytek, wedgesów, placków ziemniaczanych czy dodatki takie jak tłuste sosy, puree z dodatkiem dużej ilości masła.
Zastosowanie w kuchni
Ziemniaki są powszechnie dostępne i znane w każdym Polskim domu. Jest wiele pomysłów na dania z wykorzystaniem ziemniaków, nie tylko w czystej postaci jako tradycyjny dodatek do kotleta. Z ziemniaków możemy wyczarować mnóstwo pyszności. Sałatki, kopytka, placki, zapiekanki, farsze, babki. Ziemniaki wykorzystuje się również do deserów: możemy dodać je do serników, biszkoptów, knedli. W zależności od wykorzystania, ziemniaki dzielimy na typy kulinarne: typ A – sałatkowy (do sałatek, zup, zapiekanek, smażenia), typ B – ogólnoużytkowy (do puree, kopytek, babek ziemniaczanych, do zup i pieczenia), typ C – lekko mączysty (na placki, frytki, puree i do pieczenia). Pośrednie typy AB i BC łączą cechy poszczególnych typów.
Zajrzyjcie do naszych przepisów, a na pewno znajdziecie ulubione zastosowanie tego zdrowego, smacznego i taniego warzywa.
Wartości odżywcze dla 100g produktu:
Nazwa | Ilość |
Wartość energetyczna (kcal) | 79 |
Woda | 78,58 g |
Tłuszcz | 0,08 g |
Białko | 2,14 g |
Popiół | 1,13 |
Weglowodany | 18,07 g |
Błonnik | 1,3 g |
Cukry | 0,62 g |
Kwasy tłuszczowe nasycone | 0,026 g |
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone | 0,043 g |
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone | 0,002 g |
Cholesterol | 0 mg |
Sód | 5 mg |
Cynk | 0,29 mg |
Miedź | 0,103 mg |
Magnes | 0,157 mg |
Selen | 0,4 µg |
Potas | 417 mg |
Magnez | 23 mg |
Fosfor | 55 mg |
β-Karoten | 0 mg |
α-kartoen | 0 mg |
Witamina A | 0 IU |
Wapń | 13 mg |
Żelazo | 0,86 mg |
Witamina D | 0 IU |
Witamina B1 (Tiamina) | 0,082 mg |
Witamina B2 (Ryboflawina) | 0,033 mg |
Witamina B3 (Niacyna) | 1,035 mg |
Witamina B4 (Cholina) | 12,6 mg |
Witamina B5 (Niacyna) | 0,301 mg |
Witamina B6 | 0,345 mg |
Witamina B9(Kwas foliowy) | 14 µg |
Witamina B12 | 0 µg |
Witamina C | 5,7 mg |
Witamina K | 1,8 µg |